۱۰ مبنای فکری انسان شناسی قرآنی در اندیشه علامه طباطبایی
تاریخ انتشار: ۲۳ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۸۵۰۶۵
حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در سومین هم اندیشی علوم عقلی با موضوع انسان شناسی از دیدگاه علامه طباطبایی (ره) با محکوم کردن جنایات رژیم صهیونیستی در غزه اظهار کرد: مکتب علامه طباطبایی بر مبنای انسان شناسی قرآنی است، ایشان رسالههای متعددی درباره انسان نوشته و در رساله المیزان مفصل درباره انسان شناسی قرآنی تفسیر داشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی ادامه داد: بر اساس بنیانهای نظام انسان شناسی علامه طباطبایی ۱۰ مبنای انسان شناختی و ۸ کاربست نظریهای مبتنی بر انسان شناسی را میتوان استخراج کرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: یکی از مبناهای نظام انسانشناسی در نظرات علامه طباطبایی فطری بودن انسان در ساحت بینشی، کنشی و منشی است، یعنی ایشان آنقدر درباره فطرت سخن گفته که میتوان نظریه فطرت را به علامه طباطبایی نسبت داد. نظریه فطرت دربرگیرنده خداشناسی و خداگرایی فطری، آخرت شناسی و آخرت گرایی فطری، فضلیت شناسی و فضلیت گرایی فطری است.
حجت الاسلام خسروپناه بیان کرد: مبنای دوم عقلانی بودن انسان است چراکه منشأ کرامت ذاتی انسان همین عقلانی بودن انسان است، مبنای سوم نفس داشتن انسان، مبنای چهارم داشتن قوای ادراکی و غیرادراکی نفس انسانی، مبنای پنجم اختیار و اراده داشتن انسان و مبنای ششم کرامت انسانی است، علامه طباطبایی منشأ کرامت ذاتی را عقل خدادادی میداند و منشأ کرامت اکتسابی را اراده انسان معرفی میکند، هر چه بندگی بیشتر باشد این کرامت اکتسابی بیشتر میشود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: مبنای هفتم انسانشناسی علامه طباطبایی ساحت جسمانی، مثالی، عقلانی، عاطفی و اخلاقی انسان است. همچنین علامه طباطبایی برای انسان ساحتهای فردی و اجتماعی قائل است.
وی مبنای هشتم انسانشناسی علامه طباطبایی را فرآیند فعل با فلسفه علم دانست و ادامه داد: فعلهایی انجام میشوند که فرآیندی دارند که به فرآیند ملکات نفسانی قلمداد میشود، برای انجام فعل از سوی انسان نیازها و گرایشها، شناختها و ادراکات، ذوق و هیجان، تصمیم و اراده مدنظر است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: مبنای نهم ادراکات اعتباری است که یکی از مهمترین مبانی انسانشناسی است، ادراکات اعتباری خلق میشوند اما اذکارات حقیقی کشف میشود. مبنای دهم غایتمندی و کمالگرایی انسانی است.
وی ادامه داد: با این ۱۰ مبنا میتوان کاربستهایی را به انسان شناسی علامه طباطبایی نسبت داد که امکان تبدیل آنها به نظریههای علوم اجتماعی انسانی مبتنی بر نظر علامه طباطبایی وجود دارد. بسیاری از نظریههای علوم اجتماعی از این طریق قابل استخراج است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: نظریه اجتماع علامه که نظریه مهمی است، مبتنی بر نظریه استخدام علامه طباطبایی است. نظریه محبت توحیدی نیز از مبناهای فکری علامه طباطبایی در زمینه انسان شناسی قابل استخراج است چراکه علامه بحث مفصلی درباره محبت دارد، نظریه توحیدی از نفع شخصی یا استخدام گرایی به محبت اجتماعی است. کسانی هستند حق را فدای منافع شخصی و گروهی میکنند، هم اکنون رژیم صهیونسیتی با بی رحمی زنان و کودکان غزه را در بیمارستانها میکشد اما عدهای سیاستمدار میگویند مردم خسته شدهاند، اگر این استخدام گرایی به محبت توحیدی وصل میشد محبت توحیدی نیز ایجاد میشد.
حجت الاسلام خسروپناه گفت: نظریه اخلاق عادلانه، مسئولیت پذیری، هویت شبکهای فردی و اجتماعی، نظریه عقلانی، پیشرفت معنوی و حکمرانی سیاسی را نیز میتوان از مبنای فکری علامه طباطبایی در زمینه انسانشناسی استخراج کرد.
وی بیان کرد: نیاز است که با اتکا به اندیشههای علامه طباطبایی در زمینه حقوق بشر اقداماتی صورت گیرد. در حقوق بشر به فناوریهای نرم اجتماعی مانند راهپیمایی غدیر، اربعین، راهیان نور و راهیان پیشرفت نیاز داریم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: مهمترین اقدامی که اندیشمندان در دوره کنونی باید در دستور کار قرار دهند حکمی سازی علوم اجتماعی و علوم انسانی است که از مبناهای فکری علامه طباطبایی درباره انسان شناسی قابل بهرهبرداری است.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: علوم اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی حقوق بشر علامه طباطبایی اربعین دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی انسان شناسی علامه طباطبایی علامه طباطبایی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۸۵۰۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جامعهشناسی محیطزیست
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، ظهور آکادمیک جامعهشناسی محیطزیست به اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی برمیگردد. با ظهور حرکتهای محیط زیستی بزرگ مانند جنبش حقوق محیط زیست و روز جهانی محیطزیست، اهمیت محیطزیست به عنوان یک موضوع اجتماعی و سیاسی اهمیت روزافزون پیدا کرد.
علییار احمدی (دانشیار جامعهشناسی و برنامهریزی اجتماعی) در مقالهای با عنوان «مروری بر تحول و ویژگیهای جامعهشناسی محیطزیست و مطالعات زیست محیطی در ایران» به این موضوع اشاره میکند که جامعهشناسان برای حل مسائل محیطزیستی نیاز به درک عوامل اجتماعی و فرهنگی دارند و بنابراین شروع به بررسی تعاملات اجتماعی و محیطزیستی در جوامع انسانی کردند.
* جامعهشناسی محیطزیست
این پژوهشگر مینویسد به طور خلاصه جامعهشناسی محیطزیست یکی از زیر مجموعههای جامعهشناسی است که به بررسی رابطه بین جوامع انسانی و محیط زیست میپردازد. این رشته سعی دارد تا به شناخت فرآیندها، الگوها و تداوم تعاملات اجتماعی در قبال محیطزیست بپردازد و نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی در تشکیل و تحول مشکلات محیط زیستی را بررسی کند.
جامعهشناسی محیطزیست به شناخت فرآیندها، الگوها و تداوم تعاملات اجتماعی در قبال محیطزیست بپردازداین پژوهش بیان میکند که تغییرات سریع در حوزههای مختلف جمعیتی و اجتماعی یکی از زمینههای شکلگیری این حوزه از جامعهشناسی بوده است. رشد سریع جمعیت، به ویژه از زمان انقلاب صنعتی، منجر به چالشهای اجتماعی، فعالیتهای اقتصادی و زیستمحیطی بزرگی شده است مانند شیوههای تولید صنعتی بیاحتیاط از یک سو، مسئول گرمایش جهانی و تخریب منابع طبیعی بودهاند و از سوی دیگر نابرابری اقتصادی را در بخشهای مختلف جامعه ایجاد کردهاند.
* اثرات بیتوجهی به محیط زیست
به زعم احمدی بیتوجهی مصرفکنندگان نسبت به اثرات زیستمحیطی، اجتماعی و فرهنگی مصرفگرایی رو به رشد، مشکلات را بزرگتر کرده است
و کمبود منابع طبیعی به زودی تأثیر قابل توجهی بر ظرفیت تولید ما خواهد داشت و پایداری اقتصادی نسلهای آینده را به خطر میاندازد؛ بنابراین، یک تغییر عمده در شیوههای مصرف و تولید فعلی و بهطور کلی در نوع تعامل انسان با محیطزیست لازم است.
علاوه بر این از اواسط دهۀ ۱۹۸۰، دانشمندان و رسانهها تلاش کردهاند تا خطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی بشر ساخت را به مردم منتقل کنند. نحوه انتقال موضوعات محیط زیستی و مسألهسازی آن نیز ضرورت توجه به جامعهشناسی محیط زیست را افزون کرده است.
واقعگرایان ترجیح میدهند حقیقت مادی مشکلات زیست محیطی را برجسته کنند و ساختگرایان بر خلق معانی تأکید دارند* زیستمحیط نوظهور
این پژوهشگر توضیح میدهد در طول دهههای اول ظهور و رشد جامعهشناسی زیست محیطی محققان که بیشتر آنها در ایالات متحده و اروپای غربی بودند عمدتاً بر روی همان موضوعاتی تمرکز کردند که جنبش زیستمحیطی نوظهور برجسته کرده بود، از جمله آلودگی هوا و آب، تخلیه زبالههای جامد و خطرناک زباله، پوسیدگی شهری، حفظ مناطق وحشی و حیات وحش، و وابستگی به سوختهای فسیلی.
در این سالهای اولیه این رشته فرعی، برخی از جامعهشناسان محیط زیست بین واقعگرایان که ترجیح میدهند حقیقت مادی مشکلات زیست محیطی را برجسته کنند و ساختگرایان که بر خلق معانی تأکید داشتند، تمایز قائل شدند.
حرف آخر اینکه ساختگرایی اجتماعی بر فرآیندی که از طریق آن مفاهیم و باورها در مورد جهان شکل میگیرند و از طریق آن معانی به چیزها و رویدادها متصل میشود همیشه بخش بزرگی از جامعهشناسی بوده است و تعدادی از جامعهشناسان محیطزیست از این چارچوب برای درک مسائل محیطی استفاده کردهاند. واقعگرایان نگران بودند که تمرکز بر معنا، توجه را از آن چه به عنوان تخریب واقعی و نگران کننده محیطی میدیدند، منحرف کند.
انتهای پیام/